Sinds in Nederland de eerste coronabesmettingen zijn vastgesteld, heeft de maatschappij te maken met corona-maatregelen. De anderhalve-meter-samenleving en lockdown, bijvoorbeeld. Recent is daar het 2G-beleid bijgekomen. Het kabinet heeft het wetsvoorstel ‘Tijdelijke wet differentiatie coronatoegangsbewijzen’ ingediend bij de Tweede Kamer om een wijziging door te voeren in de Wet publieke gezondheid. Wat houdt deze wet in en wat zijn de gevolgen voor burgers? Onze juridisch adviseur Sven Heuts zocht het uit.

Het kabinet ziet het vaccinatiebeleid als een beoogd kantelpunt binnen de strijd tegen het virus. Met de wetswijziging wordt het mogelijk om enkel een coronatoegangsbewijs te verstrekken aan personen die in het bezit zijn van een vaccinatiebewijs of een herstelbewijs. Dit wordt de 2G-maatregel genoemd.

Het 2G-beleid

In het wetsvoorstel staat beschreven dat de 2G-maatregel kan worden ingezet in zogenoemde hoogrisico-omgevingen. Dit is in de sectoren waar nu al een coronatoegangsbewijs dient te worden gevraagd. Deze sectoren zijn cultuur, evenementen, horeca, sport en georganiseerde jeugdactiviteiten.

Het kabinet erkend dat het een ingrijpende maatregel is, maar acht het nodig. Ongevaccineerden lopen over het algemeen meer risico op een ernstiger verloop van de ziekte en leggen daardoor een onevenredige grote druk op de zorg. Het doel is om de verspreiding van het virus af te remmen, de overbelasting van de zorg tegen te gaan en sectoren die anders gesloten moeten blijven, te (her)openen. Als deze drie doelstellingen onvoldoende bereikt worden met het huidige 3G en eventueel aanvullende maatregelen, zou volgens het kabinet de 2G-maatregel moeten worden ingezet. Het kabinet laat hierdoor ruimte voor ondernemers om hen de keuze te laten of ze de 2G-maatregel hanteren wanneer de mogelijkheid bestaat om alle klanten te laten zitten, en zij daarnaast ook de anderhalve meter afstand kunnen garanderen.

In het wetsvoorstel is verder opgenomen dat de 2G-maatregel in ieder geval niet kan worden ingezet voor het onderwijs, essentiële winkels en op de werkvloer. Het kabinet vindt het niet redelijk om personen uit te sluiten van deze locaties. Daarnaast worden mensen die zich niet hebben kunnen vaccineren, bijvoorbeeld om medische redenen, uitgezonderd.

Advies Raad van State

De Raad van State (RvS) heeft een advies uitgebracht over dit voorstel. De RvS erkent dat 2G een maatschappelijk gevoelige maatregel is, maar gezien de hoge druk op de zorg vinden zij het te rechtvaardigen dat het kabinet de maatregel overweegt. Daarnaast is de RvS van mening dat de wijze waarop de 2G-maatregel wettelijk is vormgegeven, niet toereikend is. De wet maakt namelijk onvoldoende duidelijk wanneer de 2G-maatregel mogelijk wordt en wat er in de uitvoering van ondernemers wordt verwacht. Zo is er bijvoorbeeld niet helder gedefinieerd wanneer een locatie een hoogrisico-omgeving is. Hiermee concludeert de RvS dat het wetsvoorstel onvoldoende rechtszekerheid voor de praktijk biedt.

Het Ministerie van Volksgezondheid is bezig met het aanpassen van het wetsvoorstel, zodat het wetsvoorstel de kritiek van de RvS kan doorstaan.

Conclusie

Het kabinet heeft onlangs besloten om (voorlopig) af te zien van de behandeling van het wetsvoorstel. De reden hiervoor is dat het aantal besmettingen en de aanhoudende druk op de zorg het aannemelijk maken dat er op korte termijn geen ruimte is om bepaalde sectoren met het 2G-beleid te openen. Ook het effect van de nieuwe omikronvariant op de zorg en besmettingen speelt hierin mee. Het is daarom hoogst onzeker of de 2G-maatregel op korte termijn terug op de agenda van de Tweede Kamer komt.